Kryzys iracki pokazał, iż ONZ jako organizacja mająca na celu zapewnienie pokoju i stabilności na świecie okazała się bezsilna. Zdaniem ukraińskiego MSZ nie zostały wykorzystane wszystkie środki w celu dyplomatycznego rozwiązania napięcia wokół Iraku. Wojna rozpoczęta wbrew stanowisku ONZ jest wyrazem załamania prawa międzynarodowego. Taka sytuacja stawia pod znakiem zapytania sens istnienia Organizacji Narodów Zjednoczonych. Dlatego też za pilną konieczność MSZ Ukrainy uznaje przeprowadzenie reformy w Radzie Bezpieczeństwa ONZ.

Zaniepokojenie z powodu nieefektywności ONZ i rozpoczęcia wojny wyraził również prezydent Ukrainy Leonid Kuczma. Pod czas czwartkowego orędzia skierowanego do narodu ukraińskiego Kuczma wyraził oficjalne stanowisko Kijowa, według którego Ukraina jest przeciwko wojnie. Powodem wystąpienia była zgoda parlamentu na wysłanie do Kuwejtu 531-osobowego batalionu do zwalczania skutków użycia broni masowego rażenia.

Oświadczenie u udziale ukraińskiego batalionu nie powinno być zaskoczeniem dla kogokolwiek, gdyż od dłuższego czasu wiadomo, że owe jednostki specjalizujące się w dziedzinie obrony chemicznej, radiologicznej i biologicznej będę skierowane w rejon zatoki perskiej. Taka decyzja została podjęta przez Radę Bezpieczeństwa i Obrony Narodowej Ukrainy, członkami której są między innymi: prezydent, premier, przewodniczący Rady Najwyższej i szefowie niektórych resortów. Decyzja została uprawomocniona przez parlament w czwartek, w dniu rozpoczęcia wojny. Według wstępnych ustaleń między Ukrainą i Kuwejtem jednostka będzie stacjonować na terytorium tego państwa przez okres 6 miesięcy, z możliwością wcześniejszego wycofania lub w razie konieczności przedłużenia czasu pobytu. Podobnie jak w wypadku Polski, zabezpieczeniem finansowym jednostki zajmie się Ukraina. Pierwsza grupa specjalistycznego batalionu od soboty już stacjonuje w Kuwejcie.

Przypomnijmy, że bezpośrednim powodem zajęcia się kwestią udziału Ukrainy w rozwiązaniu konfliktu irackiego była prośba skierowana do rządu Ukrainy od grupy państw rejonu Zatoki Perskiej, a nie amerykańskie zapytanie, które pod względem chronologicznym było pierwsze. Zgodnie z notą dyplomatyczną, która została przekazana prezydentowi Ukrainy i szefowi MSZ przez ambasadora USA w Kijowie Karlosa Pascuala, rząd Stanów Zjednoczonych zwrócił się z zapytaniem o możliwość udziału ukraińskich wojsk w działaniach pokojowych.

Tylko taką formę wsparcia Ukraina może zaoferować biorąc pod uwagę cały kontekst polityki międzynarodowej i próby dyplomatycznego rozwiązania napięcia. Od samego początku Kijów wyraźnie zaznaczał, że udział ukraińskich jednostek militarnych w działaniach wojennych jest uzależniony od decyzji Rady Bezpieczeństwa ONZ. W obliczu niemożliwości znalezienia pokojowej drogi rozwiązania kryzysu irackiego udział Ukrainy więc ma charakter wyłączny humanitarny.

W związku z wojną w Iraku prezydent Ukrainy wydał rozporządzenie, w myśl którego zostaną podjęte kroki w celu intensyfikacji działań mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa dla ambasad i urzędów konsularnych na terytorium Ukrainy. Także rozporządzenie traktuje o umocnieniu granic państwowych. Nie oznacza to jednak, że zostanie zablokowany ruch migracyjny. Obywatele Iraku, którzy przedostaną się na terytorium Ukrainy nielegalnie, nie zostaną deportowani, zaznaczył Genadij Moskal - przewodniczący komitetu do spraw narodowości i migracji. Taką opinie Moskal bazuje na praktyce międzynarodowej, a w szczególności na rozporządzeniu Sekretarza Generalnego ONZ w sprawie imigrantów.

Piotr Kuspyś (piotr-kuspys@o2.pl)