Kronika ONZ 3/2005 (13)

28-02-2005

Autor: Jarosław Błaszczak

Najwyraźniej świat uczy się na błędach. Niespełna miesiąc po tragicznym w skutkach tsunami w Azji, ONZ ogłosiło decyzję o budowie międzynarodowego systemu wczesnego ostrzegania o klęskach żywiołowych. Może dzięki temu uda się zapobiec kolejnym dramatom ludzi i całych państw. Poza tym w świecie NZ, kolejni dwaj Serbowie zostali skazani przez trybunał w Hadze za udział w masakrze w Srebrenicy. Maltańczykom zaś przyszło się wstydzić za brutalne traktowanie azylantów.


Poniedziałek, 17 stycznia

NOWY JORK: Trzy tysiące stron o zwalczaniu biedy
W siedzibie ONZ zaprezentowano opasły, liczący 3 tysiące stron raport dotyczący zwalczania biedy na świecie, nad którym przez 3 lata pracowało 265 ekspertów. Na ich czele stał amerykański ekonomista Jeffrey Sachs, znany Polakom jako jeden z najsłynniejszych zagranicznych doradców naszego rządu w czasie reform gospodarczych na początku lat 90.

Ideą raportu miało być wypracowanie metod, dzięki którym udałoby się ograniczyć o połowę skrajne ubóstwo na świecie do roku 2015, a całkowicie wyeliminować je do 2025, zgodnie z programem Milenijnych Celów Rozwoju (MDGs).  Najważniejszy z wniosków tego opasłego studium nie jest jednak zbyt rewolucyjny: bogate państwa muszą podzielić się swoim dobrobytem z obszarami biedy. W tym celu podwojona powinna zostać skala inwestycji zagranicznych w najbiedniejszych państwach globu. 

HAGA: Skazani Serbowie
Dwaj Serbowie zostali uznani przez Międzynarodowy Trybunał Karny dla Byłej Jugosławii w Hadze za winnych udziału w masakrze ludności cywilnej w Srebrenicy (Bośnia i Hercegowina) w lipcu 1995 roku i skazani na kary wieloletniego więzienia.

Pułkownik Vidoje Blagojević był w czasie operacji w Srebrenicy dowódcą Brygady Bratunac w ramach kierowanych przez gen. Radko Mladicia sił serbskich. Uznano go za odpowiedzialnego za większość zbrodni, jakich dokonano w obszarze odpowiedzialności jego jednostki. Czyny te obejmowały zatrzymywanie, więzienie i zabijanie cywili. Pułkownik zgodził się także na przekazanie części przetrzymywach chłopców i mężczyzn Brygadzie Zvornik, choć wiedział, że czeka ich tam niechybna śmierć. Spędzi w więzeniu 18 lat.

Drugi skazaniec, major Dragan Jokić, służył właśnie w Brygadzie Zvornik, gdzie nadzorował grzebanie zwłok zabitych więźniów oraz odpowiadał za komunikację z dowództwem Armii Republiki Serbskiej w Bośni, m.in. przygotowywał regularne raporty opisujące "postępy" w egzekucjach. Teraz czeka go dziewięć lat za kratami.


KADRY: Nowa szefowa UNICEF-u
Ann Veneman, kończąca właśnie swoją czteroletnią pracę jako szefowa amerykańskiego Departamentu Rolnictwa, zostanie nowym dyrektorem wykonawczym Funduszu ONZ na rzecz Dzieci (UNICEF). Jeśli jej kandydaturę zatwierdzi Komitet Wykonawczy Funduszu, obejmie nowe stanowisko w maju.

UNICEF działa od 1946 roku. Obecnie jego personel liczy ponad 7 tysięcy osób pracujących w 157 krajach. Tradycyjnie na jego czele stoi obywatel amerykański. Obecnie jest to Carol Bellamy, która jeszcze nie sprecyzowała, czym zajmie się po odejściu z Funduszu.

Wtorek, 18 stycznia

RADA BEZPIECZEŃSTWA: Sędziowie zostają
Działając na prośbę sekretarza generalnego ONZ oraz prezesa Trybunału dla Byłej Jugosławii, Theodora Merona, Rada przedłużyła kadencję zasiadających w Trybunale tzw. sędziów ad litem. Będą oni sprawować swój urząd aż do zakończenia trwających obecnie procesów, w których orzekają, ale nie dłużej niż do końca 2007 roku.

Sędziowie ad litem, w przeciwieństwie do sędziów stałych, powoływani są tylko na czas jednego procesu. Listę potencjalnych sedziów przygotowują wcześniej w specjalnej procedurze Zgromadzenie Ogólne i Rada Bezpieczeństwa. Przedłużając ich mandat, Rada rozwiązała problem procesów, które musiałyby rozpocząć się od początku, gdyby orzekający w nich sędziowie odeszli z Trybunału.

W czwartek decyzję RB zatwierdziło Zgromadzenie. 

MALTA: UNHCR potępia
Jeden z najmniejszych członków UE został skrytykowany przez Biuro Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców za restrykcyjną politykę azylową i brutalne obchodzenie się z osobami oczekującymi na rozpatrzenie wniosku o przyznanie statusu uchodźców.

Prawo imigracyjne Malty jest najbardziej rygorystycznym w Unii. Wszyscy ubiegający się o status uchodźcy trafiają do specjalnych obozów, przypominających areszt deportacyjny. Mogą być tam trzymani nawet do 18 miesięcy. Kilka dni temu 450 mieszkańców jednego z takich obozów, zorganizowanego w dawnych koszarach w miejcowości Safi, podjęło protest poprzez okupację obozowego boiska. Spotkało się to z gwałtowną reakcję pilnującego ich wojska. Do szpitala trafiło 26 osób, a odwiedzający akurat Maltę pracownicy Biura UNHCR w Rzymie na własne oczy widzieli osoby ze śladami chłosty na ciele.

AFRYKA: Dzieci umierają na AIDS
Stephen Lewis (Kanada), specjalny wysłannik sekretarza generalnego do spraw HIV/AIDS w Afryce, spotkał się z dziennikarzami, by pomówić na temat dzieci zmagających się z tą chorobą. Według jego szacunków, problem dotyczy na całym świecie ok. 2,2 mln dzieci, z czego co najmniej 2/3 z nich to młodzi Afrykańczycy.

Lewis wskazał na dwie zasadnicze trudności w zwalczaniu tego zjawiska, które może wkrótce poważnie zakłócić stosunki demograficzne w wielu krajach Afryki. Pierwsza to niedostatek odpowiednich leków. Druga to brak mechanizmów w ramach systemów ochrony zdrowia poszczególnych krajów,  pozwalających na wczesne wykrywanie wirusa HIV u dzieci i ograniczanie jego skutków. Kanadyjski dyplomata wyróżnił dwa kraje, których ostatnie wysiłki na tym polu zasługują na szczególne uznanie: Malawi i Tanzanię.

Środa, 19 stycznia

KLĘSKI ŻYWIOŁOWE: Powstanie światowy system ostrzegania
Salvano Briceno, szef ONZ-owskiej Międzynarodowej Strategii Zapobiegania Klęskom Żywiołowym, zapowiedział na poświęconej tej tematyce konferencji w Kobe (Japonia) budowę Międzynarodowego Programu Wczesnego Ostrzegania (WCDR), mającego zbierać i w porę przekazywać informacje o zbliżających się kataklizmach.

Pomysł stworzenia takiego systemu po raz pierwszy pojawił na podobnej konferencji już dwa lata temu w Bonn, ale obecnie ma szansę realizacji, ponieważ dla większości ekspertów jest oczywiste, że gdyby taki system istniał choćby dwa miesiące temu, liczba ofiar niedawnego tsunami w Azji byłaby znacznie mniejsza. W budowę Programu mają zaangażować rozmaite agendy ONZ, m.in. UNESCO, UNEP, WFP czy Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO).

SUDAN: Będzie misja pokojowa?
Jan Pronk (Holandia), główny przedstawiciel ONZ w Sudanie, udał się do nieformalnej stolicy południowego Sudanu, Rumbek, gdzie prowadził rozmowy z rebeliantami z Sudańskiego Ludowego Ruchu Wyzwolenia/Armii (SPLM/A), którzy kilka dni temu podpisali z władzami kraju porozumienie pokojowe, kończące dwudziestoletnią wojnę domową.

Tematem rozmów była możliwość wysłania przez ONZ sił pokojowych mających wspierać implementację porozumienia. Równocześnie Pronk jest ostatnio stałym gościem w siedzibie Unii Afrykańskiej w Addis Abebie (Etiopia) - to właśnie na UA spoczywa obecnie główny ciężar działań rozjemczych w Sudania i ONZ ma nadzieję na kontynuowanie tej współpracy.

ECOWAS: Annan docenia
Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Zachodniej (ECOWAS) jest jedną z najbardziej zaawansowanych organizacji subregionalnych wśród państw rozwijających się - napisał Kofi Annan do przywódców państw członkowskich Wspólnoty zebranych na szczycie w Akrze (Ghana).

Oczywiście sytuacja w regionie wciąż jest daleka od ideału, czego najlepszym przykładem jest napięcie w Liberii i Gwinei-Bissau, ale generalnie są powody do optymizmu. Niedawne wybory w Ghanie i Nigrze były prawdziwie wolne i demokratyczne, spadła także liczba osób zabitych w wyniku walk w państwach Afryki Zachodniej w ciągu ostatniego roku. Harmonijnie układa się współpraca ECOWAS z UE i ONZ. 

Czwartek, 20 stycznia

MISJE: Dłużej w Libanie i Gruzji
Kofi Annan zarekomendował Radzie Bezpieczeństwa przedłużenie mandatu dwóch misji. Jedną z nich jest Misja Obserwacyjna ONZ w Gruzji (UNOMIG), zajmująca się konfliktem między rządem w Tblisi a separatystami z Abchazji. Sekretarz generalny chce przedłużenia jej mandatu do końca lipca. UNOMIG powstała w 1993, obecnie liczy niespełna 500 osób, z czego blisko 200 to personel miejscowy. Na jej czele stoi Heidi Tagvialini ze Szwajcarii.

Historia drugiej omawianej misji jest jeszcze dłuższa. Tymczasowe Siły ONZ w Libanie (UNIFIL) istnieją już 27 lat. Obecnie liczą nieco ponad 2 tysiące osób, cywilnym szefem jest Staffan de Mistura (Szwecja), a dowódcą wojskowym gen. Alain Pellegrini (Francja). Także w tym przypadku Annan prosi o przedłużenie misji do końca lipca. 

LIBERIA: Eksperci dopilnują przestrzegania sankcji
Annan mianował także pięciu ekspertów, mających monitorować przestrzeganie sanckji nałożonych na Liberię przez Radę Bezpieczeństwa (szczegółowo opisaliśmy je w Kronice nr 9/2004). W skład zespołu weszli: ekspert od handlu drewnem Arthur Blundell (Kanada), oficer policji Daniem Callamand (Francja), analityk rynku diamentów Caspar Fithen (Wielka Brytanua), ekspert od ochrony środowiska Tommy Garnett (Sierra Leone) oraz Rajiva Bhushan Sinha z Indii.

Piątek, 21 stycznia


W piątek Centrum Informacyjne ONZ w Nowym Jorku nie opublikowało swego codziennego biuletynu dla prasy.
 


Copyright by © 2006 by e-polityka.pl - Pierwszy Polski Serwis Polityczny. Wszelkie Prawa Zastrzeżone.