„Istnieją tylko dwa kraje: Wschód i Zachód oraz dwa ludy: Wschodu i Zachodu” – słowa te, wypowiedziane przez Napoleona I, także dziś, blisko dwadzieścia lat od formalnego zakończenia „zimnej wojny”, tchną aktualnością. Kulturowa odmienność cywilizacji europejskiej na tle szeroko rozumianego Wschodu, do którego w ramach owego podziału zaliczyć należy zarówno jego część prawosławną, jak i orientalną, traktuje się dziś w kategoriach ogólnie przyjętych oczywistości. W ramach cywilizacji europejskiej czy szerzej – zachodniej wraz z kolonizacją Nowego Świata wykrystalizował się jednak brzemienny w skutki podział, konstytuujący się wprost proporcjonalnie do wzrostu potęgi niepodległych Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej i powolnej erozji systemu Świętego Przymierza na Starym Kontynencie.